Б.Ринчен гуай ч, Ц.Дамдинсvрэн гуай ч шоронгоос гарч ирснээсээ хойш зохиол бичээгvй

Шинжлэх ухааны доктор, профессор Ч.Билигсайхантай хєєрєлдлєє. Б.Ринчен гуай ч, Ц.Дамдинсvрэн гуай ч шоронгоос гарч ирснээсээ хойш зохиол бичээгvй Монголчуудад дээхэн vед зохиолч гэхээр билиг авьяастай, ер бишийн хvн гэж ойлгодог байсан. Уран зохиол, зохиолч гэдэг бол нийлмэл ойлголт. Харин XX зуун гарч, Европын соёл дорно дахинд нэвтэрчуран зохиол єрх тусгаарласан. Тэгэхдээ Оросын уран зохиолыг дагах маягаар хєгжиж, 1921-1991 он хvртэлх 80 шахам жилийн хугацаанд уранзохиолыг "дэглэсэн" байдалтай байлаа. Уг нь Монгол уран зохиол урьд нь огт тийм байгаагvй юм. Нэг талдаа эрдэм шинжилгээний, нєгєєтэйгvvр хvний оюун ухааны, далд мэдрэмжийн шинжтэй байсан. Гэтэл социализмын жилvvдэд "социалист реализм" гэдгийг томъёолоод юм бvхнийг vзэл сурталжуулаад эхэлсэн. Энэ vед тєрсєн авьяастнууд маш хvнд амьдралыг туулсан даа. Д.Нацагдорж л гэхэд хавчигдан зовж гучин хэдхэн насалсан. Тэр 37 онд их баривчилгаа эхлэхээс хоёр гурван сарын ємнє "Би энд байх юм бол хамгийн тvрvvнд баригдана. Тийм учраас архи уугаад тэнэж явъя даа. Архи уугаад гудамжинд тэнэж яваа хvнийг ямар хvн гэж тоож барьж авах юм" гэсэн байдаг. Тэгээд л архи ууж эхэлсэн. Гэсэн ч баривчлах гэж оролдоод л байсан юм билээ.